Быйылгы сыл Тыайаҕа Ийэ дойдуга махтал сылынан биллэриллибитэ. Онон, нэһилиэкпит улуус гранын көмүскээн кыайбытын, түөлбэлэр ортолоругар бырайыак көмүскээһин күрэҕин ыытан, «Күндээдэ» түөлбэ тиксибитэ.
Бырайыагы олоххо киллэриини түөлбэ олохтоохторо түмсүүлээхтик ыыттылар. Стендэлэр икки өттүлэригэр колхоз саҕанааҕы түбүк туһунан улуус «Саҥа олох» хаһыатыгар тахсыбыт иһитиннэриилэр түмүллүбүттэрэ сыһыарылыннылар. Бөҕөргөтүү саҕаланан, колхозтар холбоһуохтарыгар диэри Тыайаҕа 4 колхоз баара — «Олох саҥардар», «Кыһыл сулус», «Максим Горькай», «Үүнэр олох». Бу ытык сиргэ колхозтар олохтоохторо хайдах олорбуттарын, туох сайдыы барарын, үлэҕэ тэриниилэрин, бастыҥнар тустарынан, туохха болҕомто ууруллуон наадатын туһунан көрүөххэ, ааҕыахха сөп. Маны сэргэ, стендэлэри утары от, бурдук үлэтигэр, көлүүргэ тутта сылдьыбыт тэриллэри көрдөрөр экспонаттар хомуллан туруорулуннулар.
Аһаҕас түмэли арыйыы түгэнин түөлбэни өр кэмҥэ үрдүк таһаарыылаахтык салайбыт Варвара Алексеевна Дьяконова иилээн-саҕалаан, тэрийэн ыытта. Нэһилиэкпит аҕа баһылыга Сидор Сидорович Дьяконов үлэтин биир сыала-үлэһит дьон ааттарын үйэтитии буоларынан, биир үйэлээх ыра санаата туолбутунан, түөлбэ олохтоохторугар махталын биллэрдэ, инникитин даҕаны бу курдук түмсүүлээх буола турарбытыгар баҕа санаатын тириэртэ. П.С.Софронеев аатынан кыраайы үөрэтэр түмэл үлэһитэ Мария Михайловна Дьяконова инникитин даҕаны кэскиллээх үлэҕэ кыттыһан иһэрбитигэр, саастаах дьон билиилэрин, сатабылларын ыччакка хаалларар үлэни ыыталларыгар сүбэлээтэ, ыҥырда. Бырайыак автора буоларбынан, манна баар иһитиннэриилэри чинчийэр хайысхаҕа туһанан, өссө сайыннаран иһэллэригэр баҕа санаабын тиэртим. Бу кэнниттэн Вера Васильевна Фёдорова тэрийбит хоһоон ааҕар түмсүү ийэ дойдуга таптал туһунан хоһооннору аахтыбыт. Түөлбэ дьоно кэлбит ыалдьыттарбытын саламааттаах алаадьынан, быырпаҕынан айах туттубут. Маны сэргэ, бу күҥҥэ сыһыаран, түөлбэбит аатыттан нэһилиэкпит сэрии кэмин оҕолоругар «Сылаас угут» акциябынан, тикпит, баайбыт үтүктэрбитин, наскыларбытын туттартаатыбыт.
Колхозтааһын кэмин устуоруйата инникитин даҕаны болҕомтону ыла, түмэл ис хоһооно, көрүҥэ өссө тупса, сайда, экспонаттарынан байа туруо, өбүгэбит олохторун туһунан кэнэҕэски ыччат умнубакка ытыктыы ахтыа, үйэтитиэ диэн эрэнэбин.
Екатерина Архипова
Тыайаҕа колхоз устуоруйата аһаҕас түмэлгэ — https://дабаан.рф/tyaja5a-kolhoz-ustuorujata-aha5as-tymelge/