Дойду үрдүнэн 2005 сылтан сэтинньи 4 күнүгэр норуот сомоҕолоһуутун күнүн бэлиэтиибит.
Мастаах бөһүөлэгэр Степан Васильев аатынан норуот айымньытын дьиэтигэр сэтинньи 4 күнүгэр норуоттар сомоҕолоһууларын күнүгэр аналлаах уонна Ийэ дойдубутун көмүскүү сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар көмө аахсыйа «Сомоҕолоһуоҕуҥ кыайыы өрөгөйүн туһугар» диэн тэрээһин буолан ааста.
Кэнсиэркэ кыттыыны ыллылар «Тускулаана», «Талбаана», «Иэйии», «Лүчүйээнэ», «Күн сардаҥалара», «Айдарыы», «Эр хоһууннар» уо.д.а. Кэнсиэрпитин саҥа көстүүмнэр, үҥкүүлэр киэргэттилэр. Истиҥ иэйиилээх ырыалары бэлэх ууннулар талба талааннаах Мастаах нэһилиэгин актыыбынай кыттыылаахтара. Бу киэһэ сыанаҕа араас омук үҥкүүтүн көрдөрдүлэр, туруордулар. Ол курдук, казахскай, испанскай, долганныы, японскай, нууччалыы, сахалыы үҥкүүнэн бу киэһэни киэргэттилэр, сэргэхситтилэр. Көрөөччүлэрбит дохсун ытыс тыаһынан хас биирдии кыттааччылары көрүстэ. Сыанаҕа саҥа үҥкүүлэри биһи норуот айымньытын дьиэтин дириэктэрэ Ариан Вадимович Дьяконов «Тускулаана» уонна «Иэйии» түмсүүлэргэ туруорда. Бары бииргэ түмсэммит, биир сомоҕо буоламмыт кыайыы туһугар эр хоһууннарбытыгар, уолаттарбытыгар манна киирбит харчыны кинилэргэ көмөҕө анаатыбыт. Кыайыы өрөгөйдөөх этэҥҥэ эргиллэн кэллиннэр. Уолаттарбытынан киэн туттабыт диэн бүгүҥҥү тэрээһиммит түмүктэнэр.
Сомоҕолоһуҥ бу дойдуга,
Сүүс араас омуктуун алтыһыҥ,
Ыралаах, баҕалаах сайдыыга
Тиийэрбит туһугар турунуҥ!
Сардана Жакипова, Мастаах бөһ.